● بررسی انواع مهمات – قسمت اول

تیرهای ساچمه زنی – Shotgun Shell



در این سلسله از مقالات به بررسی انواع مهمات بکار رفته در سلاح های گرم می پردازیم و با انواع، ساختار، عملکرد، زیرشاخه ها و اطلاعات فنی آنها آشنا می شویم.

تیر ساچمه زنی عبارت است از پوسته ای مدور Shell که در یک انتها چاشنی – پرایمر Primer- را در خود جای داده و در انتهای دیگر پرس خورده و جمع شده است.

تصویر برش خورده تیر ساچمه زنی



تصویر چاشنی



باروت سفید (بدون دود) در بخش تحتانی پوسته و روی چاشنی قرار گرفته تا با جرقه زدن چاشنی عمل احتراق انجام شود. برای جداسازی ساچمه ها از باروت در حال احتراق و نیز برای به حداکثر رساندن فشار وارده به ساچمه ها، از نمدگزاری (که در واقع این روز ها از جنس پلاستیک است) استفاده می کنند. نمد یا Wad ساختاری ویژه دارد که در پایین آن ضربه گیر فنر مانندی قرار گرفته تا در بدو شروع احتراق مقداری انرژی انفجار را در خود جمع کند و بعد با فشار گاز باروت به سمت مقابل و در امتداد لوله به حرکت درآید.

تصویر یک نمونه نمد - Wad - جدید ساخت کارخانه وینچستر



باله دار بودن استوانه نمد باعث می شود تا بعد از خروج از لوله و در مواجه شدن با فشار هوای بیرون بشکفد و ترمز کرده از ساچمه ها فاصله گرفته و اجازه حرکت آزادانه و انتشار ساچمه ها را بدهد.


تصویر از صحنه پرتاب نمد و ساچمه ها در هنگام شلیک -عکسبرداری با سرعت زیاد



سایزبندی تیرهای ساچمه زنی به قطر لوله (اصطلاحا گیج gauge) و طول محفظه احتراق مربوط می شود و سایز بندی مخصوصی نیز برای ساچمه های موجود در درون تیر وجود دارد. متداول ترین سایز ساچمه زنی گیج 12 است و طول تیر نیز در سایز های 3 و 3.5 اینچی از بقیه متداول تر هستند.


تصویری از مقایسه طول تیرهای ساچمه زنی – قبل و بعد از شلیک



یک نکته مهم و حیاتی در مورد انتخاب تیر مناسب با تفنگ این است که اگر گیج (قطر) تیر از گیج تفنگ کمتر باشد، بهنگام بارگذاری بجای نشستن در محفظه احتراق، اشتباها وارد لوله می شود و اگر تیر بعدی پشت سرش شلیک شود لوله را می ترکاند!

نیز از آنجاییکه این تیر بعد از شلیک سرش باز می شود و به طول آن اضافه می شود، اگر طول تیر بلند تر از تیر مورد استفاده در تفنگ باشد، در هنگام شلیک و باز شدن پرس سر تیر، بدلیل چسبیده بودن به انتهای محفظه احتراق جای باز شدن نداشته می تواند لوله را منفجر کند.

لحظه بارگذاری در مخزن در ساچمه زنی دستکش - پمپی



تعداد ساچمه – یا بهتر بگوییم پرتابه – های درون پوسته به اندازه پرتابه ها بستگی دارد و طبعا هر چه برزگتر باشند تعداد کمتری از آنها در پوسته جا می گیرند. تعداد پرتابه ها از یک عدد (برای پرتابه های نوع حلزونی Slug و قیفی Sabot) تا چند صد عدد برای ریزترین ساچمه (نمره 14 و بالاتر) می تواند باشد. ساچمه ها از نظر اندازه به دو دسته مخصوص پرنده Bird shot و مخصوص گوزن Buck shot تقسیم بندی می شوند. معمولا از سایز 4 تا 000 جزو باکشات حساب می شود.


تصویری از مقایسه اندازه شات ها - ساچمه ها



جدول مقایسه ای ساده بین دو گروه شکار



جدول استاندارد آمریکایی اندازه ساچمه ها




تصویر تیرهای پرنده زنی



تصویر تیرهای گوزن زنی



جنس ساچمه ها می تواند بسته به کاربرد آنها سربی، فولادی، بیسموت، تنگستن یا لاستیک باشد. ساچمه های سربی – که اصطلاحا Lead shot نامیده می شوند - مشابه نمونه های سنتی آن از آلیاژ سرب هستند. برای هرگونه شلیک برفراز آب – دریاچه یا رودخانه - از ساچمه های دیگری – که اصطلاحاammunition Waterfowl یا مهمات مخصوص حیوانات آب نشین – نامدارند استفاده می شوند که در اصطلاح "غیر سمی" یا non-toxic نامیده می شوند.

ممنوعیت استفاده از ساچمه سربی وقتی خطر ریختن آن در آب وجود دارد برای جلوگیری از مسمومیت سرب آب های جاری است. ساچمه های فولادی البته ضرب و نفوذ بسیار بالایی دارند اما بدلیل سنگینی وزن، بردشان از بقیه نمونه ها کمتر است.

تصویر شات فولادی




تصویر تیر ساچمه زنی مجهز به ساچمه بیسموت مخصوص آب نشین ها


برد موثر تیر های ساچمه زنی بسته به جنس و اندازه ساچمه ها متغیر است.




حال بیایید نگاهی داشته باشیم به اسلاگ – شات حلزونی – و تیرهای ویژه

تیرهای حاوی اسلاگ بجای ساچمه تنها یک پرتابه در درون نمد دارند. این پرتابه می تواند شبیه مرمی سلاح های گلوله زنی یا شبیه ساچمه تفنگ های بادی (سابوت) باشد. نیز می تواند رویش شیار خان خورده باشد و از ساچمه زنی های مخصوص اسلاگ که لوله شان دارای خان مخصوص است شلیک شود (در این حالت بدلیل حرکت چرخشی دقت بیشتری به پرتابه داده می شود). باید توجه کرد که ساچمه زنی های خان دار – Rifled - برای شلیک تیرهای ساچمه زنی عادی مناسب نیستند چون ساچمه هایشان بجای حرکت به شکل یک دایره توپر، بدلیل وجود خان و به دوران افتادن نمد در هنگام حرکت در لوله، در موقع خروج وضعیت گریز از مرکز پیدا می کنند و به شکل دایره توخالی پیش می روند.

مقایسه تیر ساچمه ای و تیر حلزونی - اسلاگ



برای تشخیص این تیرها – به غیر از خواندن مشخصات مندرج بر پوسته تیر – می توانید سر اسلاگ را که از پرس خوردگی تیر بیرون زده ببینید.

تصویر اسلاگ – سر آن از پرس خوردگی سر تیر بیرون زده است



تصویر اسلاگ شکفتنی – مثل گلوله شکاری در موقع برخورد می شکفد - ساخت کارخانه رمینگتون



تصویر اسلاگ شکفتنی – سر توخالی و شیار خورده آن دیده می شود.



تصویر اسلاگ شکفتنی با مغزی پلاستیکی که پروسه شکفتن در لحظه برخورد را دقیقتر می کند



تصویر برش خورده از اسلاگ خاندار



تصویر تیر اسلاگ خاندار



تصویر تفنگ ساچمه زنی خاندار در مقایسه با معمولی



همانطور که قبلا ذکر شد، از ساچمه زنی مسلح به ساچمه های لاستیکی برای مقابله با شورش – خصوصا در زندان ها – استفاده می شود که ضرب این ساچمه بدلیل پایین بودن چگالی ساچمه ها بسیار کمتر از ساچه های سربی است و قدرت نفوذ به بدن مضروب را ندارند اما ضربه بسیار شدید و دردناکی بوجود می آورد که موجب از پا افتادن شخص می شود.

تصویر شات لاستیکی



یک مدل جدید برای پلیس ضد شورش که در آن مغزی شات در واقع دستگاه شوک الکتریکی است




برای حمل مهمات ساچمه زنی در میدان تیر و در هنگام شکار از انواع قطار فشنگ استفاده می شود که بدور کمر، روی ساعد، روی شانه و یا حتی روی قنداق سلاح بسته می شوند. در اینجا چند نمونه را ملاحظه می کنید.




این مهمات را هم می شود بطور آماده خریداری کرد و هم می توان اجزاء آن را خرید و شخصا اسمبل کرد. برای اسمبل کردن، علاوه بر اجزاء تیر، باید دستگاه پرس مخصوص نیز خریداری شود (تصویر زیر) و نیاز به فضایی مخصوص با درجه حرارت و تهویه مناسب دارید. بهای یک دستگاه پرس متوسط حدود 1100 دلار است.



هزینه مهمات آماده ساچمه زنی در کانادا، بسته به نوع و مدل و سایز از کمتر یک دلار برای هر تیر تا بالای 3 دلار متغیر است.

روز خوش
شمخال میرزا

Link to this log     لینک به این نوشته - 2:18 PM -                                                 مطلب را به بالاترین بفرستید: